Wpływ 12-tygodniowej wibroterapii na propriocepcję i kontrolę bólu krzyża

Za ból w dolnym odcinku kręgosłupa często odpowiada tzw. niespecyficzny ból krzyża (nonspecific low back pain, NSLBP) o nieznanej etiologii. Nie jest to odrębna jednostka chorobowa, ale objaw, jak ból czy zawroty głowy. W NSLBP obserwuje się zaburzoną propriocepcję, czyli zaburzone przetwarzanie przez ośrodkowy układ nerwowy informacji o pozycjach czy ruchach stawów. Zmniejszona propriocepcja lędźwiowa może ponadto zwiększać ryzyko urazów i niepełnosprawności lędźwiowej. W niniejszym opracowaniu przedstawiono wyniki badań chińskich naukowców z Uniwersytetu Sportowego w Szanghaju – badających wpływ ćwiczeń wibracji całego ciała (whole-body vibration, WBV) na kontrolę bólu i propriocepcję okolic dolnego odcinka kręgosłupa u młodych pacjentów z NSLBP.

• Propriocepcja lędźwiowa uległa po WBV poprawie, co wykazano za pomocą oszacowania błędu subiektywnej oceny przez badanego kąta zgięcia, jak i kąta wyprostu lędźwiowego, które zmniejszyły się z 3,65 do 1,90° lub z 3,06 do 1,61°, odpowiednio.
• Również skala odczuwanego bólu uległa zmniejszeniu pod wpływem WBV: z 4,62 do 3,00 (skala VAS).

Opracowano na podstawie:

Effect of 12-Week Whole-Body Vibration Exercise on Lumbopelvic Proprioception and Pain Control in Young Adults with Nonspecific Low Back Pain. Zheng YL, Wang XF, Chen BL i wsp. Med Sci Monit. 2019;25:443-452.

Badana populacja

W badaniu wzięło udział 42 pacjentów (32 mężczyzn i 10 kobiet) z NSLBP w wieku 18-34 lat (średnio 21,6 ± 3,0 lata), spełniających odpowiednie kryteria.

Procedura badania

W badaniu nie zastosowano grupy kontrolnej, jedynie pomiary przed oraz po 12-tygodniowej wibroterapii WBV. Oceniano wpływ ćwiczeń WBV u pacjentów z NSLBP na wyczucie pozycji stawu lędźwiowego (pośredni pomiar propriocepcji) oraz na poziom bólu.

Wyczuwanie pozycji stawu lędźwiowego mierzono za pomocą Con-Trex Multi-Joint System (CMV AG, Szwajcaria). Wyczuwane kąty zgięcia i wyprostu odcinka lędźwiowego porównywano z kątem rzeczywistym i w ten sposób otrzymywano wielkość błędu/ poprawności subiektywnej oceny proprioceptywnej. Im większa wartość takiego błędu, tym słabsze było wyczucie położenia stawu lędźwiowego i gorsza precyzja propriocepcyjna.

Do oceny natężenia bólu wykorzystano wizualną skalę analogową (visual analogue scale, VAS), gdzie stosowano poziomą linię – skalę od 0 do 10 („0” oznaczało brak bólu, a „10” – najgorszy ból jaki można sobie wyobrazić).

Wykorzystanie wibracji w badaniu

Łącznie przez 12 tygodni każdy uczestnik wykonywał 3 sesje ćwiczeń WBV tygodniowo (1 dziennie + co najmniej 1 dzień przerwy). Każda sesja treningowa składała się z 5 min rozgrzewki, 18 min WBV i 5 min ćwiczeń na rozluźnienie.

Wszystkie ćwiczenia wykonywano na pionowej platformie wibracyjnej AV001 (BODYGREEN, Chiny), bez butów. Stosowano 6 pozycji ćwiczeniowych: przysiad, klęczenie, mostek, mostek z uniesieniem nóg, zgięcie mostka i kolan lub rozluźnienie pleców. Pozycje utrzymywano przez 60 – 90 s i powtarzano dwukrotnie. Pomiędzy powtórzeniami badani odpoczywali przez 30 s. Częstotliwość drgań wynosiła 9 Hz, a amplituda 2 mm.

Wyniki

Po WBV błąd oceny kąta zgięcia, jak i błąd oceny kąta wyprostu lędźwiowego, zmniejszyły się z 3,65±2,26° do 1,90±1,07° (P=0,0001) lub z 3,06±1,85° do 1,61±0,75° (P=0,0001), odpowiednio.

Również skala odczuwanego bólu uległa zmniejszeniu pod wpływem WBV: z VAS = 4,62±1,23 do VAS = 3,00±1,38 (P=0,0001).

Komentarz

Po 12-tygodniowej wibroterapii uzyskano u pacjentów z NSLBP znaczną poprawę propriocepcji zgięcia i wyprostu lędźwiowego, a także poprawę dolegliwości bólowych: ból został znacznie zmniejszony.

Więcej w: