Wibroterapia jako metoda aktywności fizycznej w POChP, która nie wywołuje duszności

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest jedną z głównych przyczyn zgonów wśród ludzi. Ważnym elementem rehabilitacji oddechowej jest tu trening mięśni obwodowych stymulujący układ sercowo-naczyniowy i mięśniowo-szkieletowy. Niestety standardowo stosowane ćwiczenia oporowe czy trening na bieżni niosą za sobą ryzyko ostrej duszności lub hipoksemii. Badania pokazują, że rodzaj biernej aktywności fizycznej, jak wibracje całego ciała (whole-body vibration, WBV), może nie wywoływać duszności u osób z POChP, jednak potencjał tej metody w normalnych warunkach środowiskowych (mieszkalnych) nie jest znany. Nie został również dokładnie przebadany wpływ krótkotrwałego podawania WBV na osoby z POChP. Dlatego celem australijskich naukowców było opisanie ostrych skutków WBV lub pozorowanych (simulated) wibracji (SWBV) na duszności i akcję serca osób z POChP w ich normalnych warunkach mieszkaniowych.

• Zmiany odczuwanej duszności utrzymywały się na stałym poziomie od „bardzo nieznacznych” do „nieznacznych” w obu grupach WBV i SWBV, bez różnic między nimi.
• W obu grupach wzrosła częstość akcji serca, utrzymując się na podobnym poziomie zarówno po WBV, jak i po SWBV.
• Prezentowane badanie wykazało, że sesję WBV można przeprowadzić u chorych na POChP bez wywoływania duszności, jak dzieje się podczas wykonywania innych form ćwiczeń fizycznych.

Opracowano na podstawie:

Whole-body vibration as a mode of dyspnoea free physical activity: a community-based proof-of-concept trial. Furness, T., Joseph, C., Welsh, L. i wsp. BMC Res Notes 6, 452 (2013).

Badana populacja

W badaniu wzięło udział 17 osób starszych z POChP mieszkających w Metropolitan Melbourne i na Półwyspie Mornington w stanie Wiktoria w Australii. Wyniki uzyskano w domu każdego uczestnika.

Procedura badania

Przeprowadzono 2 sesje eksperymentalne: 1) WBV, następnie, co najmniej 7 dni później, 2) wibracje pozorowane (simulated), czyli SWBV. Subiektywnie odczuwalną duszność określono za pomocą wskaźnika Borg CR-10 wizualnej skali analogowej. Obiektywnie mierzono częstość akcji serca i saturację tlenem (SpO₂) za pomocą monitora funkcji życiowych CARESCOPE™ V100 (GE Health Care, USA). Dane zbierano przed interwencją, tzn. po 5 min relaksu na siedząco na krześle oraz w ciągu 30 sekund od zakończenia sesji WBV lub SWBV.

Wykorzystanie wibracji w badaniu

Zastosowano platformę wibracyjną naprzemienną boczną (Amazing Super Health, AUS). W przypadku sesji WBV częstotliwość platformy wynosiła ~25 Hz, amplituda ~2,0 mm, przyspieszenie szczytowe ~24,7 m/s², siła grawitacyjna ~2,5 g. Podczas sesji SWBV częstotliwość platformy wynosiła ~25 Hz, a amplituda ~0,0 mm. Uczestnicy podczas każdej sesji stali z kolanem w zgięciu ~20 °. Każda sesja składała się z pięciu jednominutowych podań wibracji (WBV) lub wibracji pozorowanych (SWBV), przeplatanych jednominutowymi okresami biernego odpoczynku.

Wyniki

Zmiany odczuwanej duszności utrzymywały się na stałym poziomie od „bardzo nieznacznych” do „nieznacznych” w obu grupach. Również niezależnie od podawania wibracji WBV lub SWBV obserwowano zwiększenie częstości akcji serca (p = 0,01). Wzrost ten był większy po WBV (11 uderzeń/min) niż po SWBV (8 uderzeń/min), choć różnica ta nie była istotna statystycznie (p = 0,67). Nasycenie tlenem zmniejszyło się o 1% podczas WBV (p = 0,08), natomiast nie zmieniło się podczas SWBV (p = 0,61).

Komentarz

Wyniki tego środowiskowego badania nie wykazały znaczących różnic w poziomie duszności czy innych badanych zmiennych u pacjentów z POChP i w ich naturalnych warunkach mieszkaniowych po podawaniu WBV w porównaniu z nieaktywnym placebo. Wynika z tego, że WBV nie wywołują wysiłku fizycznego porównywalnego z innymi formami treningu u osób z POChP. Osoby z POChP (II stopień) podczas WBV odczuwały tutaj duszności rzadziej niż przy, opisanymi przez innych: treningu oporowym, spacerowaniu na bieżni czy przy teście 6-minutowego marszu. Podczas prezentowanego badania saturacja tlenem w grupie WBV zmniejszyła się o 1%, z 97 do 96%. Znaczenie kliniczne tego efektu było znikome ze względu na brak hipoksemii i nie osiągnięcie poziomu krytycznego dla prowadzenia ćwiczeń, saturacji tlenem ≤ 85%.

Prezentowane badanie środowiskowe wykazało, że sesję WBV można przeprowadzić u chorych na POChP bez wywoływania duszności, jak podczas innych form ćwiczeń fizycznych. Nie obserwowano również znaczących różnic między WBV i SWBV pod względem częstości akcji serca czy saturacji tlenem. Biorąc pod uwagę opisywany przez wielu badaczy korzystny wpływ WBV na funkcje mięśni obwodowych i poprawę niezależności funkcjonalnej, prezentowane wyniki otwierają pole do długoterminowych badań z użyciem WBV, mogących być prowadzonymi w domach chorych.

Więcej w: