Wibroterapia pozytywnie wpływa na równowagę osób po udarze, podobnie jak typowe zabiegi rehabilitacyjne. Typowa terapia w przypadku pacjentów po urazie jest często trudna ze względu na słabą współpracę pacjenta lub kontakt z nim. Tu z pomocą może przyjść wibroterapia, która jest łatwiejsza w stosowaniu, zwłaszcza pod nieobecność fizjoterapeuty np. w warunkach domowych.

Koreańscy badacze postawili hipotezę badawczą, że wibroterapia może być stosowana w takim samym zakresie jak inne terapie wykorzystywane w przywracaniu funkcjonowania osób po udarze mózgu. W tej publikacji zwrócono szczególną uwagę na równowagę pacjentów po udarze podostrym w pozycji siedzącej. 

• Wibroterapia poprawiła codzienne funkcjonowanie chorych tj. chodzenie, spożywanie posiłków, higiena osobista (skali Barthel K-MBI) z 6,6 ± 7,1 do 13,4 ± 10,0) 
• Zastosowanie drgań mechanicznych o niskich częstotliwościach wpłynęło na poprawę chodu ( funkcjonalny test chodzenia FAC) z 0,1 ± 0,3 do 0,6 ± 0,6
• Wibroterapia znacząco wpłynęła na poprawę równowagi funkcjonalnej u pacjentów po udarze z 0,4 ± 0,6 do 2,4 ± 2,3 (Berg Balance Scale BBS)
• Wibroterapia wpłynęła na wzrost funkcjonowania tułowia, statycznej i dynamicznej równowagi w siadzie oraz koordynacji poszczególnych segmentów tułowia TIS (Trunk Impairment Scale – skala niedowładu tułowia )
• Efekty działania wibroterapii są równie skuteczne jak typowe programy rehabilitacyjne.

Opracowano na podstawie:

The effect of a whole-body vibration therapy on the sitting balance of subacute stroke patients: a randomized controlled trial. Jong Hwa Leea, Sang Beom Kima, Kyeong Woo Leea, Sook Joung Leea , Hyuntae Parkb, Dong Won Kima. Journal of Stroke Rhabilitation, 2017, 24;6

Badana populacja

W eksperymencie wzięli udział pacjenci u których dwa miesiące wcześniej wystąpił udar podostry i którzy mogli utrzymać równowagę w pozycji siedzącej przez 30 sekund. Kryteriami wyłączenia było upośledzenie czuciowe i ruchowe nie związane z udarem, stosowanie leków mogących wpływać na kontrolę postawy, przeciwwskazania do wibroterapii tj. ciąża, niedawne złamania, kamica woreczka żółciowego lub nerek, nowotwory, rozrusznik serca. Takie kryteria spełniło 30 pacjentów którzy zostali podzieleni na dwie grupy: z konwencjonalną fizjoterapią oraz z wibroterapią.

Procedura badawcza

Każdy uczestnik badania został oceniony za pomocą Trunk Impairment Scale (TIS)  Skala Niedowładu Tułowia , Berg Balance Scale (BBS) skala równowagi i FAC (The Functional Ambulation Categories) funkcjonalny test chodzenia. TIS Trunk Impairment Scale składa się z trzech podskal, w tym statycznej równowagi siedzenia (TIS-S), dynamicznej równowagi siedzenia (TIS-D) i koordynacji (TIS-C). Wyższy wynik oznacza lepszą równowagę tułowia. Berg Balance Scale  (BBS), który jest stosowany do oceny równowagi i zdolności chodu pacjentów z udarem i składa się z elementów ściśle związanych z codziennymi czynnościami. Koreańska wersja zmodyfikowanego indeksu Barthel (K-MBI) z całkowitym wynikiem 100 została wykorzystana do oceny ogólnej funkcji każdego pacjenta. Oceny te przeprowadzono na początku badania i bezpośrednio po dwóch tygodniach leczenia. Aby uniknąć stronniczości w wynikach, badania te prowadził inny terapeuta, który nie miał związku z prowadzonym badaniem. 

Grupa z konwencjonalną fizjoterapią miała typową dla takich przypadków fizjoterapię, w tym trening równowagi w pozycji siedzącej prowadzony  przez fizjoterapeutę 30 minut na jedną sesję, dwa razy dziennie przez pięć dni w tygodniu przez dwa tygodnie. Szczegółowe ćwiczenia w tej grupie to: utrzymywanie równowagi ciała przez używanie ramion podczas siedzenia na macie, utrzymywanie równowagi ciała bez używanie ramion podczas siedzenia na macie, siady na macie z obrotem ciała dotykając raz jednej raz drugiej strony ciała.

W grupie terapii wibracyjnej wykonano zabiegi za pomocą platformy wibracyjnej, na której sadzano pacjenta w pozycji siedzącej. Terapię prowadzono raz dziennie przez 30 minut w połączeniu z terapią konwencjonalną obejmującą trening równowagi w pozycji siedzącej trwający 30 minut. Całość projektu trwała pięć dni w tygodniu przez dwa tygodnie.

Wykorzystanie wibroterapii w badaniu

W trakcie wibroterapii pacjentom aplikowano drgania z częstotliwością 40 Hz przez 30 minut.  W trakcie trwania terapii fizjoterapeuta nadzorował prawidłowość pozycji siedzącej na platformie. 

Wyniki

Pacjenci korzystający z konwencjonalnej terapii rozpoczęli ją w 25,3 ± 12,2 dniu po wystąpieniu udaru, a pacjenci korzystający z wibroterapii rozpoczęli terapię w 18,4 ± 6,9 dni po wystąpieniu udaru. Po dwóch tygodniach terapii w obu grupach poprawiła się funkcjonalność.  Pacjenci z konwencjonalną terapią znacznie poprawili swoje wyniki mierzone testem Barthel z 4,6 ± 7,8 do 23,9 ± 12,5 oraz wyniki testu równowagi i możliwości chodzenia Berg Balance Scale (BBS) od 0,3 ± 0,4 do 3,0 ± 4,75. Pacjenci z tej grupy poprawili całkowity wynik TIS (Trunk Impairment Scale – skala niedowładu tułowia ) z 1,5 ± 2,1 do 4,2 ± 3,3 oraz statyczną równowagę w pozycji siedzącej z 0,8 ± 1,0 do 2,5 ± 1,5.

Wskutek wibroterapii pacjenci znacząco poprawili swoje wyniki całkowitej funkcjonalności w skali Barthel (K-MBI) z 6,6 ± 7,1 do 13,4 ± 10,0 i  funkcjonalny test chodzenia (FAC) od 0,1 ± 0,3 do 0,6 ± 0,6. Równowaga i zdolność chodu w tej grupie poprawiła się od 0,4 ± 0,6 do 2,4 ± 2,3, a skala niedowładu tułowia (TIS-T) poprawiła się od 1,1 ± 1,5 do 5,2 ± 3,6. W tej grupie znacząco poprawiła się statyczna równowaga siedzenia (TIS-S) od 0,8 ± 1,0 do 2,7 ± 1,7 i dynamiczna równowaga siedzenia (TIS-D) od 1,1 ± 1,3 do 2,1 ± 1,7. Koordynacja nie zmieniła się znacząco w obu badanych grupach. 

Powyższe wyniki świadczą o efektywności terapii w badanych grupach. Jednak porównanie wyników pomiędzy badanymi grupami z wibroterapią i konwencjonalną terapią nie jest znamienne statystycznie.

Komentarz

Udar to choroba związana z różnymi objawami zaburzenia czynności mózgu, takie jak osłabienie ruchowe, parestezje, problemy z równowagą, zaburzenia chodu, zaburzenia poznawcze, problemy z mową i zaburzenia połykania. Częstym problemem występującym u pacjentów po podostrym udarze krwotocznym mózgu jest zaburzenia równowagi w pozycji siedzącej. Istniejące programy terapeutyczne obejmują ćwiczenia, farmakologię, terapię motoryczną, aby przywrócić do sprawności pacjenta po udarze. Równocześnie z tymi programami można zastosować wibroterapię. Badania wykazały, że wibroterapia w pozycji siedzącej korzystnie wpływa na poprawę równowagi, chodu i funkcjonalność pacjentów po udarze.  

Wyniki testu Skala Niedowładu Tułowia pokazują, że obie terapie są równie efektywne. Grupa z konwencjonalna terapią poprawiła istotnie wyniki statycznej równowagi w siadzie. Grupa z wibroterapią, oprócz istotnej poprawy równowagi statycznej, poprawiła istotnie równowagę dynamiczną w siadzie. Inne badania wykorzystujące wibracje w swoich protokołach badawczych potwierdzają jej pozytywny wpływ na poprawę równowagi. Dodanie wibroterapii do konwencjonalnej rehabilitacji powoduje znaczny wzrost wyników indeksu Barthel. Jednak efekty terapeutyczne wibroterapii u pacjentów z podostrym udarem są różne. Wynika to od sposobu leczenia pacjenta po udarze podostrym. U pacjentów z ostrym lub podostrym udarem intensywna rehabilitacja bywa trudna ze względu na słabą współpracę lub degradację umysłową. Brak odpowiednio przygotowanych fizjoterapeutów może być przeszkodą w ciągłości terapii. W takich przypadkach można sięgnąć po wibroterapię, która jest prosta i łatwa do wykorzystania (platforma, mata wibracyjna), a przynosi podobne efekty terapeutyczne.

Koreańscy badacze sugerują powtórzenie badań na większej liczbie osób, w dłuższym czasie i z inną częstotliwością, aby potwierdzić skuteczność wibroterapii w przywracaniu funkcji życiowych u pacjentów po udarze.