Wibracje całego ciała poprawiają regukalcynę (SMP30), skład ciała i sprawność fizyczną u kobiet po menopauzie; badanie pilotażowe.

Starzenie upośledza wiele funkcji fizjologicznych, które dotykają składu ciała i zdolności funkcjonowania. Regukalcyna, inaczej białko markerowe starzenia (SMP30), to białko ważne dla utrzymania homeostazy wapnia, którego poziom spada wraz ze starzeniem się. Jednak nie analizowano do tej pory wpływu ćwiczeń fizycznych na poziom SMP30 u ludzi. Dlatego głównym celem naukowców z hiszpańskiego Uniwersytetu w Estremadurze było zbadanie wpływu 12-tygodniowego treningu wibracji całego ciała (whole body vibration – WBV) na poziom SMP30 u 13 kobiet po menopauzie. Dodatkowo oceniano wpływ wibracji na sprawność fizyczną oraz skład ciała. WBV – to metoda treningu stosowana m. in. u osób starszych i o ograniczonej sprawności ruchowej, gdzie wibracje wykazują pozytywny wpływ na równowagę, mobilność i skład ciała.

Po zastosowaniu treningu wibracyjnego:

• o 27,7% wzrósł poziom krążącego w osoczu SMP30,
• o 4,4% spadła całkowita masa tkanki tłuszczowej,
• o 12,5% poprawił się wynik testu 6-minutowego marszu (T6MM),
• o 23,1% zmniejszył się czas wykonania testu “wstań i idź” (TWI).

Opracowano na podstawie:

Twelve Weeks of Whole Body Vibration Training Improve Regucalcin, Body Composition and Physical Fitness in Postmenopausal Women: A Pilot Study. Pérez-Gómez J, Adsuar JC, García-Gordillo MÁ, Muñoz P, Romo L, Maynar M, Gusi N, P C R. Int J Environ Res Public Health. 2020 Jun 2;17(11):3940.

Badana populacja

W badaniu udział wzięło 13 kobiet po menopauzie w wieku 54,3 ± 3,4 lat. 

Procedura badania

Dwa dni przed rozpoczęciem programu treningowego, między godziną 8:30 a 9:30, pobrano próbki krwi do badania wstępnego, a na dzień przed rozpoczęciem wibroterapii wykonano (w podanej kolejności):

• badanie składu ciała,
• badanie równowagi,
• TWI,
• T6MM.

Dwa dni po zakończeniu programu treningowego pobrano próbki krwi między 8:30 a 9:30, a następnego dnia zmierzono skład ciała i sprawność fizyczną (badanie równowagi, TWI oraz  T6MM).

Skład ciała

Wysokość i masę ciała mierzono za pomocą cyfrowej wagi kolumnowej 780 SECA (Hamburg, Niemcy), co pozwoliło na późniejsze oszacowanie wskaźnika masy ciała (BMI). Ponadto skład ciała oceniano za pomocą BC-4188-contact electrode BIA device (Tanita Corp.,Tokio, Japonia), postępując zgodnie ze standardami opartymi o instrukcje producenta.

Sprawność fizyczna

Wydajność chodu mierzono za pomocą T6MM i TWI. Ten pierwszy wykonano w jednym powtórzeniu. Pozwalał na wyznaczenie maksymalnego dystansu, jaki osoba badana może przejść możliwie najszybciej w ciągu 6 minut (korytarz o długości 20 m). TWI wykonano w 2 powtórzeniach. Badane proszone były o jak najszybsze wykonanie testu. Badana wstawała z krzesła, pokonywała 3 m, odwracała się i wracała na krzesło. Odnotowywano wynik najlepszej próby.

Równowagę oceniano za pomocą Biodex Balance System (BBS, Biodex, Shirley, NY, USA). Badanie kliniczne sensorycznej integracji równowagi przeprowadzono w czterech kontekstach: stabilnej powierzchni z oczami otwartymi lub zamkniętymi oraz niestabilnej powierzchni z oczami otwartymi lub zamkniętymi. Za każdym razem badane musiały utrzymywać stopy na platformie BBS przez 30 s (10 s odpoczynku między testami). BBS to okrągła platforma, która porusza się jednocześnie po osi przednio-tylnej i środkowo -bocznej, wymuszając kontrolę równowagi i zakresu ruchu.

Wykorzystanie wibracji w badaniu

Podczas treningu wibracyjnego, badane stały na wibrującej platformie, gdzie w czasie podawania wibracji utrzymywały pozycję półprzysiadu z kolanami ugiętymi pod kątem 150°, a podczas odpoczynku rozluźniały kolana. Program treningowy trwał 3 miesiące – 3 sesje w tygodniu. Intensywność wibracji wzrastała stopniowo co miesiąc, od 12 Hz w pierwszym miesiącu, przez 18 Hz w drugim, do 24 Hz w trzecim; amplitudę utrzymywano na stałym poziomie 3 mm. Czas pojedynczego ćwiczenia, jak i jego powtórzeń, wahał się od 1 min i 1 powtórzenia w pierwszym miesiącu, przez 2 min i 2 powtórzenia w drugim, do 3 min i 3 powtórzeń w trzecim. Stosowano 1-min odpoczynek między powtórzeniami.

Wyniki

SMP30

Analiza Western blot próbek krwi pobranych od kobiet po menopauzie przed i po trzech miesiącach WBV ujawniła różnice w stężeniu SMP30. Program treningowy WBV spowodował zmniejszenie poziomu SMP30 o 38,7% w płytkach krwi (p < 0,05), natomiast w osoczu spowodował wzrost poziomu SMP30 o 27,7% (p = 0,004). Ten wzrost wartości krążącego SMP30 można próbować wyjaśnić wydzielaniem białek komórkowych w odpowiedzi na wysiłek fizyczny.

Sprawność fizyczna

W grupie poddanej WBV obserwowano zredukowanie o 23,1% czasu wykonywania TWI, a także poprawę o 12,5% wyników uzyskanych w T6MM.

Jednak 3-miesięczny trening WBV w zastosowanej formie czasowej i metodycznej nie poprawił równowagi ciała u badanych kobiet.

Skład ciała

W ciągu 3 miesięcy programu WBV uzyskano zmniejszenie masy tłuszczowej o 4,4% (p < 0,05), natomiast takie parametry, jak masa kostna, masa beztłuszczowa, masa ciała lub BMI, pozostały niezmienione.

Komentarz

U badanych kobiet po menopauzie, 12-tygodniowy trening WBV (3 sesje w tygodniu), poprawił poziom krążącego SMP30, jak i wydajność chodu oraz zmniejszył masę tłuszczową. Nie stwierdzono natomiast wpływu zastosowanego schematu i parametrów wibracji na równowagę, masę beztłuszczową czy masę kości. 

Wykazano wcześniej, że ćwiczenia fizyczne poprawiają parametry składu ciała, kondycję i zdrowie. Wciąż trwa debata na temat tego, jaki rodzaj ćwiczeń jest najlepszy. W celu utrzymania sprawności, u osób starszych zaleca się ćwiczenia o obniżonej intensywności, natomiast osobom w średnim wieku rekomendowane są treningi bardziej energiczne i ćwiczenia aerobowe, jak bieganie.

Jeśli chodzi o WBV, wiele badań potwierdza zalety tego typu treningu w porównaniu z innymi programami i bywa on zalecany osobom cierpiącym na różne schorzenia, w tym tak poważne, jak ciężka przewlekła obturacyjna choroba płuc. Ponadto trening WBV jest skuteczny w utrzymaniu lub poprawie wydolności fizycznej u osób starszych. Przedstawiane badania wnoszą ponadto, że trening WBV (trwający 12 tygodni) ma potencjał do podnoszenia poziomu SMP30 (białka ważnego w metabolizmie wapnia) oraz poprawiania sprawności fizycznej i składu ciała u kobiet w okresie postmenopauzalnym.

Więcej w: