Wibracje sinusoidalne lub o zmiennej fali w rehabilitacji osób starszych z wysokim ryzykiem upadków
Trening wibracji całego ciała (whole-body vibration – WBV), jako bierna metoda aktywizacji mięśniowo-krążeniowej, wydaje się na tle światowej literatury dobrą alternatywą konwencjonalnego treningu fizycznego dla osób starszych z zaburzeniami równowagi i wysokim ryzykiem upadków. Co zainteresowało niemieckich badaczy, autorów prezentowanego doniesienia, to porównanie efektów wibracji o różnych parametrach fizycznych. Zestawili ze sobą wibracje o fali pionowej sinusoidalnej (WBV o fali pionowej) z wibracjami o losowo zmiennym przebiegu (WBV losowe) w analizie ich natychmiastowego wpływu na kondycję osób starszych z wysokim ryzykiem upadków.
- Losowe WBV wywarły pozytywny wpływ na kontrolę postawy, ale nie na chód, natomiast WBV o fali pionowej obniżały kontrolę postawy.
- Losowe WBV znacząco zwiększyły częstość oddechów z 10,0 ± 1,0 do 32,0 ± 6,0.
- WBV o fali pionowej podniosły częstość akcji serca z 69,7 ± 20,9 do 146,0 ± 24,9 uderzeń na minutę.
- Podczas stosowanych treningów WBV nie zaobserwowano żadnych niepożądanych skutków ubocznych.
Opracowano na podstawie:
Sinus-like versus random vibration: Acute effects on elderly people with a high risk of falling. Kiehl A, Stein L, Kerling A, Tegtbur U, Kaeding TS. Gait Posture. 2021 Oct;90:36-42.
Badana populacja
Badaniu poddano 12 osób starszych z wysokim ryzykiem upadków (w tym 10 kobiet; wiek 77,7 ± 5,3 lat).
Procedura badania
Prezentowane badanie miało charakter pilotażowy. Przeprowadzono je w ciągu 2 dni w odstępie tygodniowym. Pierwszego dnia uczestnikom podawano WBV o fali pionowej, tydzień później – WBV losowe. Analizowano bezpieczeństwo stosowania WBV, wpływ wibracji na kontrolę postawy oraz chód.
Wykorzystanie wibracji w badaniu
W przypadku każdej interwencji starano się utrzymać jednakową amplitudę i częstotliwość wibracji.
WBV o fali pionowej generowała platforma wibracyjna Board 3000 (FeelWell GmbH, Niemcy). Stosowano tu amplitudę 3 mm i częstotliwość 8,19 Hz. Badani stali na platformie ze stopami ułożonymi równolegle do siebie, z lekkim zgięciem nóg i z plecami lekko lordotycznymi. Ponadto mieli napięte mięśnie brzucha, wyprostowaną głowę i opierali się rękoma o poręcze zabezpieczające. Trening WBV składała się z sześciu 1-minutowych serii podań naprzemiennych drgań z 1-minutową przerwą pomiędzy.
WBV losowe generowała platforma SRT Zeptor Medical (SR Therapiesysteme GmbH & Co., Niemcy). Stosowano amplitudę 3 mm i częstotliwość 8,33 Hz. Przebieg treningu wibracyjnego był taki sam, jak w przypadku WBV o fali pionowej, ale badani stali na 2 oddzielnych platformach.
Wyniki
Losowe WBV wywarły pozytywny wpływ na kontrolę postawy, ale nie na chód, natomiast WBV o fali pionowej obniżały kontrolę postawy.
WBV losowe zwiększyły znacząco częstość oddechów z 10,0 ± 1,0 do 32,0 ± 6,0 (p = 0,011).
Podczas WBV o fali pionowej częstość akcji serca wzrosła znacząco z 69,7 ± 20,9 do 146,0 ± 24,9 uderzeń na minutę (p = 0,025).
Nie zaobserwowano żadnych niepożądanych skutków ubocznych.
Komentarz
Badane natychmiastowe efekty WBV pokazują, że wibracje losowe poprawiają kontrolę postawy, ale nie chód u osób starszych z wysokim ryzykiem upadków. Ogólnie oba rodzaje WBV były bezpieczne i dobrze przyjmowane przez badanych, jednak na podstawie otrzymanych wyników autorzy zalecają, aby, przed stosowaniem WBV u osób starszych, ich wydolność fizyczną oceniali lekarze.
Więcej w:
