Wpływ wibracji na czynniki fibrynolityczne (przeciwzakrzepowe) i prozakrzepowe

Celem prezentowanych badań była ocena wpływu 5-tygodniowego treningu wibracji całego ciała (whole body vibration, WBV) o różnych parametrach wibracji na czynniki regulujące krzepliwość krwi. Analizowano poziom osoczowego fibrynogenu (odpowiedzialnego za wzrost krzepliwości) i plazminogenu (sprzyjającego rozpuszczaniu skrzepów), jak i tkankowego aktywatora plazminogenu (tissue plasminogen activator, tPA) oraz jego dezaktywatora – inhibitora aktywatora plazminogenu-1 (plasminogen activator inhibitor-1, PAI-1).

• Pod wpływem wibracji o wysokiej amplitudzie (4 mm) obserwowano wzrost tPA z 1745 do 2314 pg/ml oraz spadek PAI-1 z 98 do 85 ng/ml (ryc. 1, panel prawy), natomiast fibrynogen oraz plazminogen nie uległy istotnym zmianom.
• Pod wpływem wibracji o niskiej amplitudzie (2 mm) obserwowano wzrost tPA z 2208 do 3493 pg/ml (ryc. 1, panel środkowy), natomiast PAI-1, fibrynogen i plazminogen nie zmieniły się istotnie statystycznie.
• W grupie kontrolnej nie obserwowano istotnych zmian w obrębie badanych wskaźników (ryc. 1, panel lewy).

Opracowano na podstawie:

Effects of whole-body vibration training on fibrinolytic and coagulative factors in healthy young men. Ghazalian F, Hakemi L, Pourkazemi L, Akhoond M. J Res Med Sci. 2014;19(10):982-986.

Badana populacja

Do badania zakwalifikowano ostatecznie 25 zdrowych mężczyzn (19-35 lat), niewykonujących regularnych ćwiczeń co najmniej od 3 miesięcy oraz spełniających inne wyznaczone kryteria (np. wykluczano mężczyzn z problemami sercowo-naczyniowymi lub krzepnięcia).

Procedura badania

Badanych podzielono na 2 grupy otrzymujące, odpowiednio:

• wibracje WBV o wysokiej amplitudzie A = 4 mm (n = 10),
• wibracje WBV o niskiej amplitudzie A = 2 mm (n = 10).

Utworzono także

• grupę kontrolną – bez wibracji (n = 5). 

Podczas 5-tygodniowego okresu badania wszyscy uczestnicy prowadzili swoje standardowe aktywności życiowe, ale osoby z grup WBV dodatkowo wykonywały 3 razy w tygodniu trening WBV (patrz niżej). Przed i po 5-tygodniowym okresie badania w próbkach osocza wszystkich badanych mierzono stężenia fibrynogenu, plazminogenu, tPA oraz PAI-1.

Wykorzystanie wibracji w badaniu

Trening wibracyjny wykonywano na platformie wibracyjnej (Fit Vib, Niemcy). WBV podawano w 3 sesjach tygodniowo przez 5 tygodni. Amplitudy wibracji były stałe dla 2 grup WBV: albo 4, albo 2 mm. Natomiast częstotliwości wibracji rosły co tydzień, zaczynając w pierwszym tygodniu od 25 Hz – podnoszono je o 5 Hz na tydzień.

Każda sesja wibracji składała się z 2 serii WBV podawanych w 3 określonych statycznych postawach/ pozycjach ciała: w przysiadzie, w wypadzie oraz w głębokim przysiadzie. Serie trwały od 30 do 60 s, z 30-sekundowymi przerwami między nimi.

Wyniki

Pod wpływem wibracji o wysokiej amplitudzie (4 mm) obserwowano wzrost tPA (P = 0,028) z 1745 ± 708 do 2314 ± 997 pg/ml oraz spadek PAI-1 (P = 0,033) z 98 ± 34 do 85 ± 37 ng/ml. Natomiast fibrynogen oraz plazminogen nie uległy istotnym zmianom.

Pod wpływem wibracji o niskiej amplitudzie (2 mm) obserwowano wzrost tPA (P = 0,006) z 2208 ± 1280 do 3493 ± 3549 pg/ml. PAI-1, fibrynogen i plazminogen wykazały nieznaczny spadek nieistotny statystycznie (P = 0,907, P = 0,19 lub P = 0,095, odpowiednio).

Różnice pomiędzy efektami wibracji z A = 4 mm a A = 2 mm nie były istotne statystycznie, zarówno dla tPA (P = 0,50), PAI-1 (P = 0,249), plazminogenu (P = 0,742), jak i fibrynogenu (P = 0,299).

W grupie kontrolnej nie obserwowano istotnych zmian w obrębie badanych wskaźników.

Komentarz

Prezentowane wyniki wskazują, że trening wibracyjny całego ciała wpływa na regulację procesów związanych z krzepnięciem krwi. Wibracje (zarówno o A = 4, jak i A = 2 mm) powodowały wzrost odpowiadającego za działanie przeciwzakrzepowe tPA oraz spadek prozakrzepowego PAI-1 (tylko A = 4 mm) u zdrowych młodych mężczyzn. Wydaje się, że amplituda wibracji w treningu WBV może mieć duże znaczenie dla uzyskania oczekiwanych efektów fibrynolitycznych.

Więcej w: