Wibroterapia znacznie poprawia skuteczność manualnego drenażu limfatycznego u kobiet z obrzękiem lipidowym

Liczba kobiet cierpiących z powodu obrzęku lipidowego (tłuszczowego) stale rośnie. W leczeniu zachowawczym stosuje się manualny drenaż limfatyczny (manual lymphatic drainage, MLD), jednak ta metoda fizjoterapeutyczna nie zawsze pomaga, a jej efektywność zależy od ciężkości i historii choroby. Wobec doniesień o pozytywnym wpływie wibroterapii na zmniejszanie obrzęków, naukowcy z RECON (Research and Consulting; Niemcy) postanowili zbadać wpływ leczenia MLD skojarzonego z wibroterapią na obrzęk lipidowy oraz jakość życia w porównaniu do efektów samego MLD.

• Po leczeniu MLD nastąpiło zaledwie niewielkie zmniejszenie obrzęku lipidowego (zmiany wahały się od 0,2 do 0,6 cm), natomiast po leczeniu skojarzonym (MLD+wibracje) nastąpiło znaczące zmniejszenie obrzęku (zmiany wahały się od 0,6 do 2,6 cm).
• Wielkość zmiany obrzęku ud pod wpływem wibracji wskazała na 99% przewagę leczenia skojarzonego (MLD+wibracje) w porównaniu z leczeniem samym MLD.
• Pacjentki otrzymujące interwencję skojarzoną zgłaszały wyższą ocenę jakości życia związaną ze zdrowiem (poprawa o 23%), niż pacjentki otrzymujące sam MLD (poprawa o 8%).

Opracowano na podstawie:

Low-frequency vibrotherapy considerably improves the effectiveness of manual lymphatic drainage (MLD) in patients with lipedema: A two-armed, randomized, controlled pragmatic trial. Schneider R.  Physiother Theory Pract. 2020 Jan;36(1):63-70.

Badana populacja

Badano 30 kobiet z obrzękiem lipidowym w stadium 2-3, skierowanych na leczenie fizjoterapeutyczne.

Procedura badania

Kobiety losowo przydzielono do grupy poddanej 6 zabiegom MLD lub poddanej terapii skojarzonej (6 zabiegów MLD+wibroterapia w czasie trwania MLD). Analizowano objętość obrzęku lipidowego w czterech lokalizacjach kończyn dolnych (n = 29) lub górnych (n = 1), a także jakość życia.

Wykorzystanie wibracji w badaniu

Pacjentki poddawane wibracjom otrzymywały tę samą metodę MLD, jak pacjentki nie otrzymujące wibracji. Odbywało się to w ten sposób, że podczas MLD pacjentki umieszczane były (całym ciałem) na stole o wymiarach 204×88 cm, który mechanicznie przenosił gładkie, pionowe drgania (wibracje) wytwarzane przez silnik zamontowany pod stołem, zgodnie ze znormalizowanym oprogramowaniem Cellconnect Impuls. Generowane wibracje rozchodziły się jako łagodne mikrofluktuacje w płynach ustrojowych i komórkach, mogąc w ten sposób wpływać na funkcje i metabolizm komórek (np. transport składników odżywczych, detoksykację czy regenerację). Program rozpoczynano podając wibracje o częstotliwości 15 Hz, a następnie, co 3 min, częstotliwości były zwiększane aż do osiągnięcia 42 Hz.

Wyniki

Rozmiar obrzęku lipidowego

Zauważono wyraźne różnice między oboma sposobami leczenia. Po leczeniu MLD nastąpiło zaledwie niewielkie zmniejszenie wielkości obrzęku lipidowego, natomiast po leczeniu skojarzonym (MLD+wibracje) nastąpiło znaczące zmniejszenie obrzęku. Zmiany w grupie MLD wahały się od 0,2 do 0,6 cm, w grupie MLD+wibracje – od 0,6 do 2,6 cm.

Analizy efektów różnicowych w grupie MLD+wibracje pokazały, że w przypadku zmniejszenia obwodu przodostopia efekt wyniósł d = 1,1 (95%CI: 0,5 < d < 1,6), w przypadku redukcji kostek d = 1,2 (95%CI: 0,6 < d < 1,7), łydek d = 1,7 (95%CI: 1,1 < d < 2,3), w przypadku ud miano do czynienia z największym spadkiem obwodu d = 2,3 (95%CI: 1,6 < d < 2,9). Wielkość tego ostatniego efektu wskazała na 99% przewagę leczenia skojarzonego w porównaniu z leczeniem samym MLD, tj. 99% pacjentek wykazało poprawę, która była większa niż średnia poprawa u pacjentek otrzymujących sam MLD.

Jakość życia

W zgodzie z wynikami redukcji obrzęków pacjentki otrzymujące interwencję skojarzoną zgłaszały wyższą jakość życia pod koniec leczenia.

Do oceny ogólnej jakości życia połączono osobno 4 skale, badające: sprawność fizyczną, poziom nastroju negatywnego, zdolność do relaksu i poziom nastroju pozytywnego. Wystąpił duży wpływ wibracji d = 1,1 (95%CI: 0,5 < d < 1,6), co wskazuje, że pacjentki poddawane leczeniu skojarzonemu odniosły większe korzyści niż pacjentki otrzymujące sam MLD. W grupie pacjentek otrzymujących tylko MLD jakość życia poprawiła się zaledwie o około 8%, natomiast leczenie MLD+wibracje spowodowało podniesienie jakości życia o około 23%.

Komentarz

Otrzymane wyniki skłoniły autorów prezentowanego artykułu naukowego do zasugerowania, że połączenie MLD z wibroterapią radykalnie zwiększa skuteczność leczenia obrzęku lipidowego. Korzystne efekty są duże, są szybko uzyskiwane (w porównaniu z terapiami konwencjonalnymi) i pozytywnie wpływają na jakość życia związaną ze zdrowiem.

Więcej w: