Czy stosowanie wibracji całego ciała może chronić przed chorobami sercowo-naczyniowymi?

Powszechnie akceptuje się pogląd, że aktywność fizyczna stanowi skuteczną strategię terapeutyczną w prewencji i hamowaniu rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Ostatnio, w kontekście rehabilitacji osób starszych, uwagę przykuwa szczególny „zamiennik” aktywności fizycznej – wibroterapia. Wibracje całego ciała (whole body vibration – WBV) mają potencjał zastępowania ćwiczeń/ aktywności fizycznej przez aktywowanie pracy mięśni i krążenia zwłaszcza u pacjentów słabszych, jakimi często są pacjenci cierpiący na poważne zaburzenia krążeniowe. Z tego powodu bada się ostatnio wpływ WBV na pracę różnych układów, wliczając sercowo-naczyniowy.

Opracowano na podstawie:

Is There a Role For Whole Body Vibration in Protecting Cardiovascular Disease? Arq Bras Cardiol. Zornoff L, Minicucci MF. 2019;112(1):38-39. doi:10.5935/abc.20180257

Rozważając badania kliniczne (na ludziach), zastosowanie WBV przynosi jak dotąd różne rezultaty. Np. wyniki badań u pacjentów po udarze mózgu wskazują pewne pozytywne efekty WBV na aktywność nerwowo-mięśniową, ruchliwość, spastyczność oraz odpowiedź sercowo-naczyniową, ale wciąż brakuje solidnych, jednoznacznych dowodów działania wibracji. Z drugiej strony, w dziecięcej onkologii WBV poprawiają masę mięśniową i siłę kończyn dolnych oraz równowagę i chód. U pacjentów z umiarkowaną przewlekłą obturacyjną chorobą płuc WBV poprawiają sprawność fizyczną i jakość życia, aczkolwiek bez wpływu na markery odpowiedzi zapalnej czy gospodarki tlenowej.

Z kolei w badaniach translacyjnych (na zwierzętach) obserwowano, że WBV redukowały uszkodzenia mózgu po wywołanej ischemii (niedokrwieniu) u starych szczurów, osłabiały stres oksydacyjny – przynosząc poprawę w stłuszczeniu wątroby, poprawiały odpowiedź tkanek na insulinę u myszy szczepu db/db oraz odwracały indukowane starzeniem zwiększenie magazynowania tłuszczu przez wątrobę. Ponadto brazylijscy naukowcy z Wyższej Szkoły Medycznej Uniwersytetu UNESP wykazali na 24 szczurach, że trening wibracyjny (30 min/ dzień, 6 dni/ tydzień, przez 1 lub 3 tygodnie) może potencjalnie zwiększać tolerancję serca na urazy niedokrwienno-reperfuzyjne: trening wibracyjny wpływał na redukcję obszaru martwicy niedokrwiennej (zawału), zmniejszał arytmię serca oraz sprzyjał spontanicznej defibrylacji. Autorzy przedstawianej pracy przeglądowej podkreślają, że wyniki badań translacyjnych muszą być interpretowane ostrożnie, ponieważ nierzadko już sukcesy badań translacyjnych nie przekładały się na efekty kliniczne. Ponadto w warunkach klinicznych kardioprotekcja w sytuacji przywracania krążenia po ischemii dawała, jak dotąd, negatywne rezultaty.

Komentarz

Jak wynika z tego krótkiego przeglądu literatury, pomimo że dane nie są jednoznaczne, istnieją dowody na pewne korzystne efekty WBV w różnych modelach. Jeśli chodzi o eksperymenty kardiologiczne, niestety większość dowodów klinicznych pochodzi z badań wykorzystujących mało liczebne i często nie-zrandomizowane grupy pacjentów, ponadto cierpiących nie tylko na problemy sercowo-naczyniowe. Jednak stosowanie WBV – tej nowej alternatywy dla aktywności fizycznej – wydaje się metodą bezpieczną i niosącą nadzieję na użyteczność w terapii chorób sercowo-naczyniowych, jak i ich powikłań. Dlatego istnieje silna potrzeba dalszych badań wpływu wibroterapii na zapobieganie oraz rehabilitację chorób sercowo-naczyniowych.

Więcej w: