Koronawirus powodujący COVID-19: ryzyko infekcji a noszenie maseczek, przyłbic i zachowywanie dystansu społecznego.

Wciąż nie wiemy wszystkiego o rozprzestrzenianiu się koronawirusa ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej 2 (severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 – SARS-CoV-2) powodującego COVID-19, pandemię 2020 roku. Uważa się, że SARS-CoV-2 przenosi się pomiędzy ludźmi głównie w formie aerozolu – cząsteczek/ kropelek wydychanych przez osoby chore. Do tej pory uważano, że ryzyko przeniesienia cząsteczki koronawirusa znacznie maleje z odległością, wskazując za bezpieczny dystans 2 m, ale ostatnio pojawiają się badania pokazujące, że również transmisja powietrzna na dalsze odległości może odgrywać rolę w utrzymywaniu pandemii.

Aby zapobiec rozprzestrzenianiu choroby, niektórzy proponują stosowanie przyłbic z tworzywa sztucznego na twarz. Jednak brakuje badań pokazujących ich skuteczność w warunkach naturalnych. Dlatego hinduscy naukowcy przeprowadzili eksperyment na dużej społeczności ludzkiej w celu przetestowania użyteczności przyłbic w zapobieganiu infekcji SARS-CoV-2. Badali możliwe przeniesienie koronawirusa z osób przebywających na kwarantannie (z których część była zainfekowana SARS-CoV-2) na odwiedzających ich pracowników służby zdrowia. Pracownicy stosowali zalecane środki zabezpieczające, jak maseczki i rękawice, bez przyłbic (etap 1 eksperymentu – e1) lub dodatkowo z przyłbicami (etap 2 – e2).

• Stosując maseczki chirurgiczne bez przyłbic (e1), infekcji SARS-CoV-2 uległo 12 z 62 (19,4%) pracowników służby zdrowia, którzy mieli kontakt z 222 kwarantowiczami zainfekowanymi SARS-CoV-2.
• Po zastosowaniu przyłbic razem z maseczkami chirurgicznymi (e2), żaden z 50 pracowników mających kontakt z 2682 kwarantowiczami zainfekowanymi SARS-CoV-2 nie uległ zakażeniu.

Opracowano na podstawie:

SARS-CoV-2 Infection Among Community Health Workers in India Before and After Use of Face Shields. Bhaskar ME, Arun S. JAMA. Published online August 17, 2020. doi:10.1001/jama.2020.15586

Procedura badania

Część pierwsza eksperymentu (e1). Bez przyłbic.

Pracownicy służby zdrowia (40 kobiet i 22 mężczyzn z Community Research Network; Saligramam, Chennai, Indie) mieli za zadanie odwiedzać przebywających na kwarantannie członków rodzin pacjentów zakażonych SARS-CoV-2, instruując o zasadach obowiązujących podczas kwarantanny. Pracownicy służby zdrowia (wolni od SARS-CoV-2) przez cały czas trwania e1 (14 dni) mieszkali odizolowani od reszty społeczeństwa, a podczas wizytowania kwarantanny, jak i podczas zabezpieczonego przed ekspozycją na wirusa dojazdu do wizytowanych mieszkań, nosili 3-warstwowe maseczki chirurgiczne, rękawiczki i okrycia butów oraz dezynfekowali ręce alkoholem. Z kwarantowiczami, stojącymi w progach swoich mieszkań, rozmawiali oddaleni o ok. 180 cm.

Na kwarantannie w e1 przebywało 31164 osoby w 5880 mieszkaniach. Podczas trwania e1, 222 osoby z kwarantanny zostały pozytywnie zdiagnozowane na SARS-CoV-2.

Część druga eksperymentu (e2). Z zastosowaniem przyłbic.

Etap 2 przebiegł analogicznie do e1, z tą różnicą, że pracownicy służby zdrowia nosili na twarzy dodatkowo przyłbice z tworzywa sztucznego (grubości 250 μm). Po każdej wizycie przyłbice dezynfekowano. W e2 udział wzięło 50 pracowników służby zdrowia (wolnych od SARS-CoV-2).

Podczas e2 (trwającego 11 dni) na kwarantannie przebywało znacznie więcej osób, niż w e1, bo 118428 w 18228 mieszkaniach, a wśród nich 2682 zostało pozytywnie zdiagnozowanych na SARS-CoV-2.

Wyniki

W ostatnim dniu e1 dwoje pracowników służby zdrowia zaczęło prezentować objawy COVID-19. Po przebadaniu wszystkich testami genetycznymi (RT-PCR) w ciągu 4 dni od zakończenia e1, infekcję SARS-CoV-2 potwierdzono u 12 osób. Spośród nich 8 prezentowało objawy, takie jak gorączka, kaszel, ból gardła, bóle mięśni oraz całkowitą utratę węchu. Cztery osoby nie wykazywały żadnych objawów. Pacjenci z powyższymi symptomami rozwinęli później również łagodne problemy oddechowe i obniżoną saturację krwi tlenem. Leczono ich hydroksychlorochiną oraz terapią tlenową. Wszyscy wyzdrowieli.

Komentarz

W drugim etapie eksperymentu, po zastosowaniu przyłbic dodatkowo do standardowego zabezpieczenia, nie odnotowano zakażeń SARS-CoV-2 wśród pracowników służby zdrowia kontrolujących kwarantannę, w przeciwieństwie do wcześniejszego etapu, w którym stosowano standardowe zabezpieczenia bez przyłbic.

Ponieważ pierwszy zakażony pracownik służby zdrowia zaczął prezentować objawy COVID-19 dopiero w 13 dniu od rozpoczęcia wizytowania kwarantanny, a pracownicy od początku eksperymentu nie mieli kontaktów z innymi ludźmi, najprawdopodobniej zarazili się od bezobjawowych chorych przebywających na kwarantannie.

Być może zatem ochronne właściwości przyłbic blokujących infekcję SARS-CoV-2 w e2 wiązały się ze zmniejszeniem zanieczyszczenia maseczek chirurgicznych koronawirusem lub może przyłbice odpowiednio odwróciły ruch powietrza wokół twarzy? Pozytywną rolę przyłbic należy dostrzec tym bardziej, że po odwiedzeniu przez pracowników służby zdrowia w e2 znacznie liczniejszej populacji kwarantowiczów niż w e1, z 12-krotnie większą liczbą zainfekowanych osób, w żadnym przypadku nie doszło do zakażenia pracowników służby zdrowia.

Choć prezentowany eksperyment ma swoje ograniczenia (jak podobna grupa badanych pracowników służby zdrowia w obu etapach, którzy mogli w e2 zachowywać się ostrożniej niż w e1), to jednak wskazuje na konieczność dalszego testowania przyłbic na twarz w ochronie przed rozprzestrzenianiem się SARS-CoV-2, jako potencjalnie użytecznej ochrony przed infekcją. Szczególnie jako uzupełnienie do maseczki chirurgicznej, często samodzielnie nieskutecznej.

Więcej w: