3 tygodnie wibroterapii zmniejszają ból i zwiększają mobilność u osób ze zwyrodnieniem stawu kolanowego

Zwyrodnienia kolan to powszechne schorzenie ortopedyczne, które dotyka miliony ludzi na całym świecie. Choć zwyrodnienia te są często kojarzone z procesem starzenia się, mogą występować również u młodszych osób z różnych przyczyn. W tym artykule omówimy przyczyny, objawy oraz dostępne metody leczenia zwyrodnień kolan.

Przyczyny zwyrodnień kolan

Przyczyny zwyrodnień stawów kolanowych są bardzo zróżnicowane. Mogą być spowodowane jednym czynnikiem lub wieloma na raz. Proces starzenia się organizmu jest jedną z głównych przyczyn zwyrodnień kolan. W miarę upływu czasu chrząstka stawowa, która chroni kości przed ścieraniem się, może ulegać zużyciu i zmniejszeniu swojej elastyczności. Kolejną przyczyną są nadmiarowe kilogramy. Nadwaga i otyłość to kluczowe czynniki ryzyka zwyrodnień kolan. Dodatkowe obciążenie stawów kolanowych może prowadzić do przyspieszonego zużycia chrząstki stawowej. U młodszych osób często powodem zwyrodnień kolan są urazy. Wskazuje się tu na urazy sportowe, wypadki samochodowe lub inne urazy stawów kolanowych mogą uszkodzić chrząstkę stawową i prowadzić do zwyrodnień. Skłonność do zwyrodnień kolan może być dziedziczna. Jeśli w rodzinie występowały przypadki tego schorzenia, istnieje większe ryzyko jego wystąpienia u potomstwa.

Objawy zwyrodnień kolan

Objawy zwyrodnień kolan mogą być różne w zależności od stopnia zaawansowania schorzenia. Oto niektóre z najczęstszych objawów:

• Ból: Ból w okolicach kolan jest jednym z najbardziej dokuczliwych objawów zwyrodnień. Może być umiarkowany lub silny i występować zarówno podczas aktywności fizycznej, jak i w spoczynku.
• Sztywność: Osoby ze zwyrodnieniami kolan często doświadczają sztywności stawów, szczególnie po dłuższym okresie spoczynku.
• Ograniczona ruchomość: Zmniejszona zdolność do zginania i prostowania stawów kolanowych to kolejny charakterystyczny objaw zwyrodnień.
• Trzeszczenie lub trzeszczenie w stawie: Dźwięki takie jak trzeszczenie lub trzeszczenie w stawie kolanowym mogą towarzyszyć ruchowi i są często oznaką uszkodzenia chrząstki stawowej.

Metody leczenia zwyrodnień kolan

Leczenie zwyrodnień kolan zależy od stopnia zaawansowania schorzenia i indywidualnych potrzeb pacjenta. Oto kilka powszechnie stosowanych metod leczenia:

• Terapia fizykalna: Terapie z zakresu fizykoterapii w tym wibroterapia mogą pomóc we wzmocnieniu mięśni wokół stawu kolanowego i poprawie zakresu ruchu, co może przynieść ulgę w przypadku zwyrodnień.
• Leki przeciwbólowe: Leki przeciwbólowe, takie jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), mogą pomóc w łagodzeniu bólu i zapalenia.
• Iniekcje sterydowe: Iniekcje sterydowe w staw kolanowy mogą pomóc w redukcji stanu zapalnego i bólu.
• Suplementy i dieta: Niektóre suplementy, takie jak glukozamina i chondroityna, mogą wspomagać zdrowie stawów. Zdrowa dieta i utrzymywanie prawidłowej masy ciała również odgrywają istotną rolę.
• Chirurgia: W przypadkach zaawansowanych zwyrodnień kolan, może być konieczna operacja, takie jak artroskopia, wymiana stawu kolanowego lub osteotomia.

Choroba zwyrodnieniowa

Choroba zwyrodnieniowa stawów (OA) jest jedną z najczęściej rejestrowanych chorób w praktyce klinicznej. Terapia wibracyjna została zaproponowana w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego. Celem badania było określenie wpływu wibracji o zmiennej częstotliwości i niskiej amplitudzie na odczuwanie bólu i mobilność u pacjentów cierpiących na chorobę zwyrodnieniową stawu kolanowego.

Opracowano na podstawie:

Pasterczyk-Szczurek A, Golec J, Golec E. Effect of low-magnitude, variable-frequency vibration therapy on pain threshold levels and mobility in adults with moderate knee osteoarthritis-randomized controlled trial. BMC Musculoskelet Disord. 2023 Apr 13;24(1):287. doi: 10.1186/s12891-023-06334-9. PMID: 37055733; PMCID: PMC10099927.

Badana populacja

W badaniu wzięły udział łącznie 32 osoby, podzielone na dwie grupy. Wielkość próby została określona poprzez przeprowadzenie analizy mocy a priori. Do grupy leczonej włączono 16 pacjentów. Grupa kontrolna również liczyła 16 osób. Wiek osób włączonych do badania wahał się od 42 do 79 lat (średnia 64,28 lat), ich średnia masa ciała wynosiła 82,18 kg, a wysokość ciała 1,62 m. U pacjentów włączonych do badania zdiagnozowano zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe stawów kolanowych stopnia II na podstawie skali Kellgrena-Lawrence’a. Zaawansowanie zmian zwyrodnieniowych oceniał specjalista z zakresu ortopedii i traumatologii narządu ruchu. Do analizy wzięto pod uwagę staw kolanowy, który charakteryzował się większym stopniem zaawansowania zmian zwyrodnieniowych.

Procedura badania

Trzydziestu dwóch uczestników przydzielono do dwóch grup – Grupa 1 (wibroterapia oscylacyjno cykloidalna – WOC) i Grupa 2 – kontrolna (terapia pozorowana). U uczestników zdiagnozowano zmiany zwyrodnieniowe w kolanie (stopień II na podstawie skali Kellgrena-Lawrence’a (KL)). Pacjenci otrzymali odpowiednio 15 sesji terapii wibracyjnej i terapii pozorowanej (placebo). Ból, zakres ruchu i niepełnosprawność funkcjonalną oceniano za pomocą wizualnej skali analogowej (VAS), kwestionariusza Laitinena, goniometru (ROM – zakres ruchu), testu wstawania i chodzenia (TUG) oraz skali wyników urazów kolana i choroby zwyrodnieniowej stawów (KOOS). Pomiarów dokonano na początku badania, po ostatniej sesji i cztery tygodnie po ostatniej sesji (badanie kontrolne). Test T i test U-Manna Whitneya porównują charakterystykę wyjściową. Testy Wilcoxona i ANOVA porównywały średnie wartości VAS, Laitinena, ROM, TUG i KOOS. Istotna wartość P była mniejsza niż 0,05.

Wykorzystanie wibroterapii w badaniu

Terapię wibracyjną przeprowadzono za pomocą urządzenia medycznego Vitberg (poprzedni model serii Vitberg Recovery System). Częstotliwość wibracji zmieniała się w czasie (5-50 Hz), niska amplituda (0-0,2 mm) z przyspieszeniem międzyszczytowym 1,38 g (g = przyspieszenie grawitacyjne). Ten rodzaj wibroterapii jest określany przez producenta jako Wibroterapia Oscylacyjno Cykloidalna. Badani uczestniczyli w 3-tygodniowym cyklu wibroterapii lub terapii pozorowanej, trwającym około 60 minut każdy, w pozycji półleżącej (2 zabiegi po 30 minut). Zabiegi wibroterapii były wykonywane w liczbie 15, podzielonych na 3 serie zabiegów, przez 3 tygodnie (5 zabiegów w ciągu kolejnych 5 dni zabiegowych), raz dziennie i obejmowały oba stawy kolanowe. Urządzenia do pozorowanej terapii (placebo) nie posiadały funkcji generowania mierzalnych wibracji (przyspieszenie a < 0,01 m/s2; częstotliwość f < 0,01 Hz, amplituda A < 0,01 mm). Z zewnątrz urządzenia nie różniły się wizualnie od urządzeń do terapii wibracyjnej i emitowały takie same sygnały dźwiękowe i świetlne na początku i na końcu terapii. Badanie nie było zaślepione, a badacze byli świadomi, które etapy badania zostały przeprowadzone na urządzeniach z wibroterapią, a które na urządzeniach pozorowanych.

Wyniki badań

Po 3 tygodniach (15 sesji) terapii wibracyjnej odnotowano zmniejszenie odczuwania bólu i poprawę ruchomości. Odnotowano bardziej znaczącą poprawę w grupie terapii wibracyjnej niż w grupie kontrolnej w łagodzeniu bólu w skali VAS (p < 0,001), w skali Laitinena (p < 0,001), zgięciach kolana (p < 0,001) i TUG (p < 0,001) podczas ostatniej sesji. Wynik KOOS ze wskaźnikiem bólu, objawami, czynnościami życia codziennego, funkcjonowaniem w sporcie i rekreacji oraz jakością życia związaną z kolanem poprawił się bardziej w grupie terapii wibracyjnej niż w grupie kontrolnej. Efekty utrzymywały się do 4 tygodni w grupie wibracyjnej. Nie odnotowano żadnych zdarzeń niepożądanych.

Komentarz

Dane wykazały, że stosowanie wibracji o zmiennej częstotliwości i niskiej amplitudzie u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego jest bezpieczną i skuteczną terapią. Co należy podkreślić: już 3 tygodnie zabiegów pozwoliło na odczuwanie ulgi przez minimum 1 miesiąc! Ważne, żeby wibroterapię stosować systematycznie, aby przeciwdziałać zwyrodnieniom. Zwyrodnienia kolan to schorzenie, które może znacząco wpłynąć na jakość życia pacjentów. Istotne jest wcześnie rozpoznanie i odpowiednie leczenie tego schorzenia, aby minimalizować ból, przywrócić ruchomość i zapobiec dalszemu postępowi zwyrodnień. Osoby cierpiące na ból lub inne objawy związane z kolanami powinny skonsultować się z lekarzem, który może zalecić odpowiednią terapię.

Więcej: