Wpływ wibroterapii na maksymalny moment siły mięśniowej i kontrolę postawy ciała u osób po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego: przegląd systematyczny, metaanaliza badań klinicznych

Celem badania było dokonanie przeglądu i podsumowania literatury dotyczącej skuteczności terapii wibracyjnej
(vibration therapy, VT) w porównaniu z konwencjonalną rehabilitacją u pacjentów po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego. Badanie polegało na przeszukiwaniu baz danych pod kątem publikacji dotyczących działania VT. Wibroterapia okazała się istotnie wspierać poprawę maksymalnego momentu siły:

• mięśni kulszowo-goleniowych,
• mięśnia czworogłowego uda.

Badanie sugeruje, że VT może wykazywać skuteczność w rehabilitacji pacjentów po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego.

Opracowano na podstawie:

The effectiveness of vibration therapy for muscle peak torque and postural control in individuals with anterior cruciate ligament reconstruction: a systematic review and meta-analysis of clinical trials. Maghbouli N, Khodadost M, Pourhassan S. J Orthop Traumatol. 2021 Jul 14;22(1):28

Wstęp

W Stanach Zjednoczonych dochodzi rocznie do około 250 tys. przypadków urazów więzadła krzyżowego przedniego (anterior cruciate ligament, ACL). Uraz tego więzadła zwiększa trzy do pięciu razy ryzyko choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego w porównaniu ze zdrową populacją. U pacjentów po urazie ACL, rekonstrukcji i rehabilitacji obserwowano ubytki siły izokinetycznej mięśnia czworogłowego uda od 6 miesięcy do 15 lat później.
Zjawisko ubytku w zakresie kontroli postawy ciała w pozycji stojącej na jednej nodze z zamkniętymi obojgiem oczu odgrywa ważną rolę w projektowaniu programów rehabilitacji po urazie ACL. Tymczasem tradycyjne programy rehabilitacji nie przywracają czynności mięśnia w związku z hamowaniem neuronalnym w mechanizmie stawowej inhibicji mięśnia (arthrogenic muscle inhibition, AMI).
Walka z AMI wymaga nowatorskich metod rehabilitacji; wibroterapia prowadziła do poprawy czynność mięśni, nawet w ocenie wyłącznie za pomocą elektromiografii. Jej skuteczność w kontroli nerwowo-mięśniowej jest zależna od dodatkowych mechanizmów, takich jak synchronizacja jednostek motorycznych, kontrola ze strony ośrodkowego układu nerwowego i koordynacja wewnątrzmięśniowa. Celem publikacji był przegląd i podsumowanie dostępnej wiedzy na temat skuteczności wpływu VT na siłę mięśnia czworogłowego uda i mięśni kulszowo-goleniowych, a także na stabilność postawy ciała u osób po rekonstrukcji ACL.

Przegląd systematyczny i metaanaliza zostały opracowane zgodnie z zasadami PRISMA (Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses).

• Do metaanalizy włączono 13 badań spośród 696 wstępnych wyników wyszukiwania w bazach danych.
• Wibroterapia istotnie wspierała poprawę maksymalnego momentu siły mięśni kulszowo-goleniowych (różnica średnich ważonych [WMD] 12,67, 95% CI 4,51–20,83) oraz mięśnia czworogłowego uda (WMD 0,11, 95% CI -0,06 do 0,29).
• Analiza podgrup wykazała istotny wzrost maksymalnego momentu siły mięśni w badaniach z zastosowaniem interwencji obejmujących miejscową wibroterapię mięśni (local muscle vibration, LMV) i wibracje o częstotliwości drgań powyżej 100 Hz (WMD 20,84, 95% CI 11,75–29,93).

Wyniki i wnioski

We wszystkich publikacjach podana była informacja o częstotliwości wibracji (10–300 Hz), natomiast amplituda i przyspieszenie drgań zostały wspomniane w odpowiednio siedmiu i trzech badaniach. Czas trwania badania zawierał się w przedziale od 2 do 12 tygodni, przy czym w pięciu przypadkach publikacja nie zawierała informacji na ten temat. Częstość interwencji również była zróżnicowana: od dwóch do ośmiu razy tygodniowo. We wszystkich badaniach stosowano wibroterapię w pozycji zgiętej kolana. Punkty końcowe stanowiły maksymalny moment siły mięśnia czworogłowego uda/mięśni kulszowo-goleniowych oraz kontrola postawy ciała.

Skuteczność VT w porównaniu z konwencjonalną rehabilitacją pod względem maksymalnego momentu siły mięśni kulszowo-goleniowych
W podziale według częstotliwości VT podgrupa z zastosowaniem częstotliwości f <50 Hz wykazała WMD równą 9,56 (95% CI 7,14–14,97), a podgrupa z zastosowaniem f >100 Hz wykazała większą WMD równą 20,84 (95% CI 11,75–29,93). Analiza podgrup nie wykazała istotnej niejednorodności wyników (I² 0,0%, P=0,698).

Skuteczność VT w porównaniu z konwencjonalną rehabilitacją pod względem maksymalnego momentu siły mięśnia czworogłowego uda
Całkowita WMD wyniosła 0,11 (95% CI −0,06 do 0,29) przy istotnej niejednorodności (I² 81,6%, P<0,001). W analizie podgrup podgrupa częstotliwości wibracji >100 Hz wykazała WMD równą 0,30 (95% CI 0,17–0,44) w porównaniu z grupą kontrolną, a niejednorodność okazała się nieistotna.

Skuteczność VT w porównaniu z konwencjonalną rehabilitacją pod względem kontroli postawy ciała
Po analizie podgrup, choć wskaźnik niejednorodności uległ poprawie (I² 18,4%, P=0,268 oraz I² 27,4%, P=0,254), WMD znów przemawiała za konwencjonalną rehabilitacją, poza podgrupą częstotliwości wibracji 50–100 Hz, gdzie WMD wyniosła 2,82 (95% CI 1,37–4,27), przy czym w tej podgrupie znalazło się tylko jedno badanie.

Przegląd sugeruje, że VT, szczególnie LMV o częstotliwości drgań powyżej 100 Hz, może wykazywać skuteczność w rehabilitacji pacjentów po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego. Choć udało się zaobserwować poprawę w zakresie maksymalnego momentu siły mięśni kulszowo-goleniowych i mięśnia czworogłowego uda, nie wykazano istotnej poprawy pod względem kontroli postawy ciała w porównaniu z konwencjonalną rehabilitacją, szczególnie przy zamkniętych oczach.

Więcej w: