Skuteczność wibroterapii w leczeniu niespecyficznego bólu krzyża – przegląd systematyczny (rok 2020)

Wibracje całego ciała (whole body vibration, WBV), to metoda fizykoterapeutyczna zyskująca obecnie coraz większą popularność w leczeniu schorzeń układu mięśniowo-szkieletowego. Ostatnio opublikowane wyniki wykazały, że WBV może zmniejszać ból krzyża i poprawiać zdolności funkcjonalne, jednak optymalna charakterystyka parametrów terapeutycznych wibracji nie jest jasna. Dlatego duńsko-chiński zespół naukowców przeprowadził przegląd systematyczny literatury naukowej w celu podsumowania i określenia skuteczności wibroterapii WBV w leczeniu niespecyficznego bólu krzyża (non-specific low back pain, NLBP) oraz w celu oceny jakości metodologicznej analizowanych publikacji.

• Cztery badania naukowe, z sześciu dotyczących bólu w NLBP i zakwalifikowanych do ostatecznej oceny, wykazały, że WBV miało korzystny wpływ na ból w porównaniu z grupą kontrolną.
• Spośród sześciu badań, w których mierzono sprawność funkcjonalną pacjentów z NLBP, trzy wykazały istotne różnice między grupami na korzyść WBV.

Opracowano na podstawie:

Efficacy of whole body vibration therapy on pain and functional ability in people with non-specific low back pain: a systematic review. Wang W, Wang S, Lin W i wsp. BMC Complement Med Ther. 2020 May 27;20(1):158.

Procedura badania

Za pomocą internetowych baz danych: Web of Science, PubMed, Cochrane Library, PEDro, Ovid, EBSCO (Medline) i Scopus przeszukiwano literaturę naukową, opublikowaną do grudnia 2019 r., dotyczącą badań wpływu WBV na intensywność bólu i/ lub sprawność funkcjonalną u osób z NLBP. Analizowano artykuły opisujące badania randomizowane i kontrolowane. Wyodrębniano szczegółowe cechy badanych populacji, traktowanie grupy kontrolnej, parametry WBV i wszelkie wyniki. Oceniano również jakość metodologiczną za pomocą skali PEDro.

Wykorzystanie wibracji w badaniu

W badaniach wykorzystywano następujące urządzenia generujące wibracje: aparat do terapii wibracyjnej ZD-10, Galileo plate lub Galileo 2000 (Novotec Medical GmbH, Germany) lub VIB5070 (BODYGREEN, Taiwan, China).

Amplituda i częstotliwość wibracji była zróżnicowana, podobnie jak pozycjonowanie uczestników badań na platformie wibracyjnej. W badaniach Yanga częstotliwości wibracji były zmienne: od 1 do 50 Hz, podobnie jak w badaniach Kaedinga, gdzie częstotliwość wibracji wahała się od 10 do 30 Hz oraz w badaniach Wegenera, gdzie zwiększano częstotliwość od 5 przez 12 do 20 Hz. Amplitudy wibracji wahały się w różnych badaniach od 1,5 do 6 mm, przy czym aż w 4 badaniach nie podano wielkości tego parametru. Wibroterapię aplikowano z różną tygodniową częstotliwością przez okres od 6 do 24 tygodni.

Wyniki

Do przeglądu systematycznego zakwalifikowano 7 publikacji, w których analizowano w sumie 418 pacjentów. Ze względu na niejednorodność parametrów stosowanych wibracji oraz niewielką liczbę badań nie przeprowadzono metaanalizy.

Cztery z sześciu badań dotyczących bólu wykazały, że WBV miało korzystny wpływ na ból w porównaniu z grupą kontrolną, przy czym tylko dwa badania uznano za wysokiej jakości metodologicznej. Spośród sześciu badań, w których mierzono sprawność funkcjonalną, trzy badania o dobrej jakości wykazały istotne różnice między grupami na korzyść WBV.

Komentarz

Podsumowując, istnieją dowody sugerujące, że WBV jest korzystne w leczeniu NLBP w porównaniu z innymi formami fizykoterapii (trening stabilności, klasyczna fizjoterapia czy  rutynowa codzienna aktywność). Jednak, ze względu na ograniczenia metodologiczne wielu badań, nadal nie można stworzyć optymalnego protokołu wibroterapii WBV, aczkolwiek badania w tym kierunku wydają się bardzo pożądane.

Więcej w: